Lichaamsgerichte therapie
Adfysio Kessel-Lo (Leuven)
Somatic Experiencing ® (SE)
Somatic Experiencing ® (SE) is gebaseerd op het begrip dat trauma niet alleen een psychologische impact heeft, maar ook een diepgaand effect heeft op het lichaam. Traumatische gebeurtenissen kunnen leiden tot een overweldigende respons in het autonome zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor onze overlevingsreacties.
Soms blijven stress en overweldigende ervaringen (trauma’s) vastzitten in ons lichaam, zonder dat we het doorhebben. Misschien merk je dat je gespannen blijft, snel overprikkeld raakt of dat je lichaam niet helemaal tot rust komt. Somatic Experiencing ® (SE), ontwikkeld door Peter Levine, helpt om deze vastzittende spanning op een zachte en natuurlijke manier los te laten.
SE is een lichaamsgerichte therapie die niet vertrekt vanuit praten of herbeleven van trauma, maar vanuit wat je lichaam nu vertelt. Het uitgangspunt is dat ons zenuwstelsel bij stress of gevaar instinctief reageert: vechten, vluchten of bevriezen. Soms wordt deze overlevingsreactie niet volledig afgerond en blijft het lichaam als het ware ‘hangen’ in een verhoogde staat van alertheid of shutdown. Dit kan leiden tot klachten zoals spanning, angst, vermoeidheid, prikkelbaarheid of zelfs lichamelijke pijn.
Hoe werkt Somatic Experiencing ® ?
Het doel van Somatic Experiencing ® is om het zenuwstelsel op een veilige en gecontroleerde manier te helpen de onvoltooide responsen op het trauma af te ronden en te ontladen.
Alvorens we met een deel van het verhaal aan de slag gaan, leggen we de focus op het herkennen en gebruiken van interne, externe en ontbrekende hulpbronnen. De focus ligt eerst op stabilisatie en een gevoel van veiligheid kunnen ervaren bij jezelf.
SE is een zachte methode waarbij we rekening houden met de bandbreedte van je veerkracht, van wat dragelijk is voor jou. Er wordt gewerkt met een klein stukje van je verhaal, we noemen dit ook getitreerd werken. Dit om te vermijden dat je opnieuw overweldigd zou worden.
Het penduleren tussen enerzijds lichte activatie en anderzijds ontspanning geeft als resultaat dat ontlading kan plaatsvinden. Hierdoor is er weer ruimte om het natuurlijke ritme van mobilisatie en rust te ervaren. De regulatie van het zenuwstelsel kan opnieuw plaatsvinden waardoor eerdere coping mechanismen niet meer noodzakelijke zijn en je veerkracht versterkt wordt.
Voor wie is SE geschikt?
- Trauma en PTSS
- Chronische stress, burn-out en overprikkeling
- Angst, paniek en hyperalertheid
- Psychosomatische klachten
- Moeite met ontspanning of ‘altijd aan staan’
Polyvagaaltheorie (PVT)
De polyvagaaltheorie, ontwikkeld door Dr. Stephen Porges (neurobioloog), biedt een diepgaand inzicht in hoe ons zenuwstelsel reageert op stress, veiligheid en sociale verbinding. Deze theorie helpt te begrijpen waarom we in bepaalde situaties ontspannen en open kunnen zijn, terwijl we in andere situaties juist in paniek raken, bevriezen of ons afsluiten.
De kern van de polyvagaaltheorie ligt in de nervus vagus, een belangrijke zenuwbundel die loopt van de hersenstam naar verschillende organen, zoals het hart, de longen en de darmen. Dit zenuwstelsel is essentieel voor de regulatie van ons autonome zenuwstelsel (AZS), dat zonder bewuste controle onze lichaamsfuncties regelt.
Deb Dana, sociaal werker en psychotherapeute heeft de polyvagaaltheorie vertaald in toegankelijke toepassingen.
Hoe werkt de polyvagaaltheorie?
Tijdens de sessies gaan we concreet aan de slag met jouw persoonlijke profielkaart. Afhankelijk van de staat van je zenuwstelsel voel je je veilig en verbonden (ventraal vagaal zenuwstelsel) , overactief en in vecht- of vluchtmodus (sympatisch zenuwstelsel) of wil je je net helemaal terugtrekken op jezelf (dorsaal zenuwstelsel). Doorheen de dag bewegen we ons door de verschillende staten van het zenuwstelsel. Problematisch wordt het wanneer we vast zitten in een vecht-, vlucht- of freeze modus. Het wordt dan moeilijk om op de (vagale) rem te gaan staan om tot ontspanning te komen.
Het doel is je bewust te worden van de werking van je zenuwstelsel en te leren wat voor jou help om je opnieuw veilig, verbonden en ontspannen te voelen. Dit is heel individueel, iedereen is immers uniek.
Hierbij kan ook gewerkt worden met ademwerk, beweging, stemgebruik en aanraking.
Voor wie is PVT geschikt?
PVT is geschikt voor iedereen maar meer bepaald zeker ook bij stressklachten, burn-out en overprikkeling. Bij traumatisch ervaringen kan PVT gebruikt worden om tot stabilisatie te komen alvorens met Somatic Experiencing ® (SE) te starten.
Welke methode is voor mij geschikt?
Soms is het moeilijk om te weten welke vorm van psychotherapie het meest aangewezen is voor jou. Geen nood, of je je nu aanmeldt voor gesprekstherapie, brainspotting of een lichaamsgerichte psychotherapievorm, we bekijken samen welke je nood is en welke therapie op dit moment het meest aangewezen is voor jou.
Elke Pepermans
Lichaamsgerichte therapie bij Adfysio Kessel-Lo
Psychotherapeut Elke Pepermans
Bij Elke kunnen volwassenen (+21 jaar) terecht voor gesprekstherapie, lichaamsgerichte psychotherapie, brainspotting en Voice Dialogue.